Zarówno podczas prac remontowo-budowlanych w domu, ogrodzie, jak i przy pracach profesjonalnych w budownictwie, niezbędne są elementy złączne, które pozwalają na łączenie ze sobą najrozmaitszych elementów. W niniejszym tekście omówione zostaną najpopularniejsze z nich.
Popularne techniki łączenia
Najczęściej materiały łączy się przy pomocy śrub. Używane są do wielu najrozmaitszych powierzchni i różnych kształtów elementów. Nie tylko łączą materiał budowlany, ale również części maszyn, mebli itp. Oprócz nich popularne są nity, które umożliwiają łączenie ze sobą płaskich elementów. Często przed remontem lub budową szukamy ich w sklepach budowlanych, jednak tam nie mają zwykle pełnego asortymentu. Warto wiedzieć, że elementy łączne jak śruby czy nity znajdziesz także w internecie (np. www.incop.pl), gdzie jest ich większy wybór – różne rozmiary, końcówki, rodzaj tworzywa z jakiego są wykonane.
Jakie są rodzaje śrub?
Śruba to zdecydowanie najpopularniejszy element złączny. Służy do skręcenia ze sobą dwóch łączonych materiałów. Sposób jej montażu pozwala na to, aby w razie konieczności ją odkręcić.
Warto wiedzieć, że śruby, pod względem swojej postaci nie są jednorodne. Przede wszystkim różnią się między sobą kształtem łba. Wyróżnić można wiele ich rodzajów.
Oto podział śrub ze względu na kształt łba:
- śruba z łbem sześciokątnym,
- śruba z łbem czworokątnym,
- śruba z łbem trójkątnym,
- śruba z łbem kulistym,
- śruba z łbem oczkowym,
- śruba z łbem skrzydełkowym (motylkowym),
- śruba z łbem młoteczkowym,
- śruba z łbem grzybkowym,
- śruba z łbem walcowym (soczewkowym i radełkowanym),
- śruba z łbem stożkowym (także ze stożkowym soczewkowym),
- śruba z uchem,
- śruba bez łba.
Jednakże sam rodzaj łba to nie wszystko, na co należy zwrócić uwagę podczas wyboru odpowiedniej śruby do danej pracy. Liczy się również to, jaką długość na gwint w stosunku do długości trzpienia. Może być równy średnicy gwintu, zbliżony do niej lub pasowany.
Do prawidłowego dobrania śruby niezbędne jest także dobranie odpowiedniego gniazda w łbie gwintu. Może nie być go wcale, jednak znacznie częściej wybierane są śruby z gniazdem sześciokątnym (imbusowym), wgłębieniem krzyżowym, a także z rowkiem do wkrętaka płaskiego.
Gwint może być na całej długości śruby, a może zajmować jej część. Wtedy często ma dodatkowe elementy. Może to być tzw. nosek, wieniec, podsadzenie i odsadzenie.
Co należy dokupić do śrub?
Same śruby to nie wszystko. Aby móc w pełni z nich korzystać niezbędne są podkładki i nakrętki. To dzięki nim łączone materiały będą do siebie jeszcze lepiej przylegać. Ponadto – podkładka ochroni tworzywo przed wgnieceniami, które mogą powstać od łbów śrub.
Kupić możemy podkładki:
- płaskie,
- płaskie powiększone,
- sprężyste,
- koronkowe.
Jeśli chodzi o nakrętki, to przede wszystkim muszą być dopasowane do szerokości gwintu śruby. Wyróżnić możemy nakrętki sześciokątne – najczęściej spotykane: zwykłe, a także samohamowne i kołpakowe. Zupełnie inne przeznaczenie i wygląd ma nakrętka motylkowa.
Czym są nity?
Nit to metalowy element konstrukcyjny, który używany jest przy nitowaniu, czyli łączeniu ze sobą płaskich elementów, takich jak np. fragmenty blach, tworzyw sztucznych i skór.
Klasyczny nit to krótki pręt, który z jednej strony – podobnie jak śruba – ma łeb, a z drugiej strony część, która jest zasklepiana podczas nitowania, czyli zakuwkę. Dawniej nitowanie polegało na przybiciu nita gorącym młotkiem, tak, aby wypełnił otwory w obu warstwach łączonych materiałów. Ta metoda została szybko zastąpiona spawaniem.
Dzisiaj wykonuje się nitowanie nitami zrywalnymi. To rurki, przez które przetknięty jest pręcik z przewężeniem, zakończony zgrubieniem o większej średnicy niż wewnętrzna średnica rurki nitu. Po wyciąganiu pręcika z dużą siłą, zgrubienie powoduje spęcznienie rurki i zerwanie pręcika w miejscu przewężenia. Nit trzyma się z jednej strony łbem, z drugiej – spęczeniem.
To metoda doceniania jest między innymi za to, że można łączyć ze sobą materiały konstrukcji przy jednostronnym dostępie.
Nity zrywalne – tak jak śruby – różnią się między sobą rodzajem łba. Kupić możemy zakończone grzybkowo (otwarte i zamknięte), stożkowo (otwarte i zamknięte), i modele z łbem powiększonym, młotkowe i kolorowe.
Jak widać – zarówno technika łączenie za pomocą śrub, jak i nitów nie jest niczym skomplikowanym. Najważniejszy jest zakup właściwych elementów, czemu służyć miało ich scharakteryzowanie, zawarte w powyższym tekście.
Uwielbiam Muzeum Narodowe w Warszawie, zawsze jak jestem w stolicy to idę tam z moim chłopakiem na randke :)